Ruim twee weken geleden kregen we de sleutel van ‘ons’ Brakestein, en nu bestaan de weekenden uit tapijt scheuren, gipsplaat verwijderen en vele honderden nietjes uit de vloeren trekken. Afgelopen weekend was de stijlkamer aan de beurt. De eerste verrassing was een mooie donkergroen geverfde vloer. Achter het gipsplaat zaten wat resten bijpassend donkergroen-met-goud behang. Maar we waren vooral benieuwd naar wat er onder het voorste deel van de voorkamer te vinden zou zijn, omdat de kelder daaronder op ongeveer tweederde van de ruimte stopt. We hoefden niet eens te breken want er bleek een handig luik in de vloer te zitten dat – verrassing! – toegang gaf naar nóg een grote, diepe, droge kelder. Op twee dozen en enkele decennia spinrag na was hij helemaal leeg. Maar op één van de wanden vonden we een stukje oorlogsgraffiti. Gedateerd: 2 april 1942 en daarboven in rood-oranje verf de bekende kreet van Radio Oranje: OZO – Oranje Zal Overwinnen.
Welk verhaal zou achter deze geheime kelder schuilgaan? Was het een onderduikplek voor boerenjongens die aan de Arbeitseinsatz wilden ontkomen? Zou kunnen – vanuit Brakestein zie je alle verkeer van honderden meters afstand aankomen. Ruim op tijd om een paar jongens onder de vloer te stoppen en een kleed over het luik te gooien. En dan aan de Duitsers de ‘officiële’ kelder laten zien: kijk maar, hier is niemand!
Of is het gewoon een spontane kleine verzetsdaad geweest om die Oranjeleus op een onvindbare muur te kalken? En wat is de betekenis van die datum – 2 april 1942? Allemaal goede vragen om exact 77 jaar na dato over te peinzen terwijl je nietjes uit de vloer trekt!
naschrift 3 april: Gelein Jansen wist te vertellen dat begin april ’42 inderdaad van alles gebeurde: op 3 april kwam er een zware delegatie vanaf de overkant om het NSB-clubhuis in de Parkstraat te openen. Kort daarna vluchtte verzetsman Roel Berkenbosch via Brakestein naar een andere vluchtplaats. Kortom: daar zit nog wel een verhaal in!
Spannend!!