Dolen is het doel

Even een zijstapje: dit stukje gaat niet over Brakestein maar over een andere tuin op de Hoge Berg: de plantage Engelsteen. Tegenwoordig heet het het Doolhof maar echte Texelaars zeggen ‘het bossie’. Je ziet het in de verte liggen als je van de boot af komt.

Engelsteen werd in de 18de eeuw aangelegd door Cornelis Roepel, een Haagse commissaris van de Admiraliteit. In het midden van de plantage lag (en ligt nog steeds) een steil heuveltje dat is gevormd rond een grote zwerfkei: de Engelse Steen. Die steen zou doorlopen tot in Engeland, vandaar de naam. Om het heuveltje te beklimmen waren zeven treden gemaakt: de zeven pannekoeken. Bovenop stond een obelisk of gedenknaald, maar die is al lang geleden verdwenen.

Roepel richtte zijn plantage verder in met een sterrenbos en een doolhof met daarin een ‘slinger’ oftewel een labyrint. Een huis was er niet bij; de plantage was alleen bedoeld voor dagtochtjes en om gasten een mooi uitzicht over de Texelse rede te geven.

Het sterrenbos en het labyrint zijn intussen zó uit de kluiten gewassen en verwilderd dat de oorspronkelijke aanleg nauwelijks te herkennen is. Daarom vonden we het een leuk idee om in het weiland dat grenst aan de tuin van Brakestein dat spiraalvormige slingerlabyrint na te maken. Met de 18de-eeuwse plattegrond in de hand stampten we een pad in het hoge gras, en zoon Lodewijk kwam er achteraan met de bosmaaier. Het resultaat was een smal pad dat je alleen ziet als je er overheen loopt. Eerst ga je een paar rondjes tegen de klok in naar het middelpunt, en daarna loop je er met de klok mee weer uit.

Zelfs na twee maanden is de spiraal nog goed te zien en vrijwel dagelijks lopen er mensen. Verdwalen kun je niet; het gras is nog geen meter hoog, er is één looproute en je komt dus vanzelf bij de uitgang.

We hebben nog even overwogen om in het middelpunt een verhoging te maken, als een soort uitkijkpunt. Maar dat vonden we toch niet passen. Want het doel is niet om het middelpunt of de uitgang te vinden. Het dolen zélf is het doel.

Naschrift september 2020: het grasdoolhof is weggemaaid, maar intussen zijn de Zeven Pannekoeken op de Hoge Berg met randen van cortenstaal gerestaureerd en werkt Heilien Tonckens aan een beplantingsplan. Over een interessante link tussen dit doolhof en dat in het park van Sanssouci (bij Potsdam in Duitsland) staat hieronder een reactie maar zie ook https://www.oldenburgers.nl/2020/09/22/het-bosch-van-engelsteen-op-het-eiland-texel met een mooie projectie van de oude plattegrond op de huidige hoogtekaart van het gebied.